Zgodnie z przepisami ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
- nabycie wewnątrzwspólnotowe energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
- sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm.), który wyprodukował tę energię;
- zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję, o której mowa w pkt 2;
- zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, o której mowa w pkt 2, który wyprodukował tę energię;
- import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
- zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu.
W stosunku do dotychczasowego rozporządzenia uogólniono treść niektórych przepisów w celu ich uelastycznienia. Są to między innymi zmiany polegające na rezygnacji ze wskazywania każdorazowo rodzaju dokumentu, na podstawie którego dokonuje się przemieszczeń wyrobów akcyzowych. (rodzaj dokumentu, który należy zastosować przy dokonywaniu przemieszczeń wyrobów akcyzowych, jest określony w przepisach o podatku akcyzowym dotyczących przemieszczania). Nowa redakcja przepisów rozporządzenia nie powoduje zmiany merytorycznej co do rodzaju dokumentu, jaki stanowi podstawę wpisu, ani też do rozszerzenia czy ograniczenia zakresu danych, ponadto przyczyni się do uniknięcia każdorazowej zmiany rozporządzenia w przypadku zmian innych przepisów w tym zakresie. Poza tym w nowym rozporządzeniu użyto wyrażenia "adres miejsca zamieszkania albo siedziby" zamiast dotychczas stosowanego wyrażenia "miejsce zamieszkania albo siedziby". Zmiana ma na celu doprecyzowanie zakresu przetwarzanych danych. Wprowadzono takze, podobnie jak w ustawie o podatku akcyzowym, skrót wyrazu "akcyza" zamiast wyrażenia "podatek akcyzowy". Należy mieć również na uwadze, że ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1598) uchylono przepisy wprowadzające obowiązek prowadzenia ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych wyłącznie w postaci elektronicznej. W związku z tym nadal dopuszczalne jest ich prowadzenie także w postaci papierowej.
Tekst rozporządzenia w sprawie ewidencji akcyzowych jest dostępny stronie MF.
