Dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która nie korzysta z preferencji w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, podstawę ich wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego do rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych w 2024 r. wynosi 7.824 zł wobec tego w 2024 r. miesięczna (minimalna) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców opłacających je od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 4.694,40 zł.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą może również w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności (lub po zakończeniu 6 m-nej ulgi na start) opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru. W tym przypadku stanowi ją zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 r. wynosi od 1 stycznia - 4.242 zł, z kolei od 1 lipca - 4.300 zł, dlatego najniższa podstawę wymiaru składek społecznych dla tych przedsiębiorców wynosi w okresie od:
- 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. - 1.272,60 zł
- 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. - 1.290 zł.
Z kolei prawo do preferencji w postaci „małego ZUS” przysługuje przedsiębiorcy, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Dla takiej osoby minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest uzależniona od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o PDOF, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Ustalona przez przedsiębiorcę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może:
- przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy oraz
- być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.
Od stycznia do czerwca 2024 r. podstawa ta nie może więc być wyższa od kwoty 4.694,40 zł i nie niższa od kwoty 1.272,60 zł (od lipca do grudnia 2024 r. nie może być niższa od kwoty 1.290 zł).
