Sporządzenie sprawozdania finansowego jest poprzedzone szeregiem kolejnych czynności zwanych potocznie przez służby finansowo-księgowe pracami bilansowymi. Właściwe zorganizowanie tych prac ma doprowadzić do sporządzenia sprawozdania finansowego jednostki w terminie wymaganym przez ustawę o rachunkowości, czyli nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego.
Na prace bilansowe składają się następujące czynności:
1. przeprowadzenie inwentaryzacji, czyli sprawdzenie i ustalenie stanu aktywów i pasywów jednostki, oraz rozliczenie jej wyników w księgach rachunkowych za który przeprowadzono inwentaryzację,
2. ujęcie w księgach rachunkowych roku obrotowego, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe wszystkich zdarzeń dotyczących tego roku (dotyczy to również dokumentów księgowych, które wpłynęły do jednostki po dniu bilansowym przed sporządzeniem sprawozdania),
3. dokonanie wyceny bilansowej składników aktywów i pasywów, według zasad określonych w art. 28 ustawy o rachunkowości (w jednostkach kontynuujących działalność gospodarczą),
4. uzgodnienie obrotów i sald kont syntetycznych i analitycznych (sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sporządzenie zestawienia kont ksiąg pomocniczych),
5. dokonanie wyboru biegłego rewidenta i podpisanie umowy o badanie sprawozdania finansowego (w jednostkach, które są zobowiązane do poddania badaniu swojego rocznego sprawozdania finansowego lub zamierzają zbadać swoje sprawozdanie finansowe dobrowolnie),
6. sporządzenie sprawozdania finansowego (według właściwego załącznika do ustawy),
7. zatwierdzenie sprawozdania finansowego (przez walne zgromadzenie lub właścicieli jednostki),
8. złożenie sprawozdania finansowego (jednostek zarejestrowanych w KRS i pozostałych),
9. przechowywanie sprawozdania finansowego (i innych dokumentów księgowych).
Za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości odpowiada kierownik jednostki i nawet w przypadku gdy te obowiązki zostaną powierzone innej osobie lub przedsiębiorcy za ich zgodą (w formie pisemnej), kierownik jednostki nadal ponosi odpowiedzialność z tytułu nadzoru. Dlatego za sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego odpowiada osoba, która przyjęła odpowiedzialność za rachunkowość jednostki oraz kierownik tej jednostki.
Kierownikiem jednostki jest członek zarządu lub innego organu zarządzającego. Jeżeli Zarząd (organ zarządzający) jest wieloosobowy, kierownikiem jednostki są wszyscy członkowie tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. W przypadku osoby fizycznej, kierownikiem jednostki jest ta osoba; w spółce cywilnej i jawnej za kierownika jednostki uważa się wspólników prowadzących sprawy tej spółki; w spółce partnerskiej za kierownika jednostki uważa się wspólników prowadzących sprawy spółki lub zarząd; natomiast w spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej, kierownikiem jednostki są komplementariusze prowadzący sprawy spółki.
Jak wynika z art. 52 ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe podpisuje, podając zarazem datę podpisu, osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu. Podpisanie sprawozdania finansowego oznacza potwierdzenie, że sprawozdanie jest kompletne i przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Do sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy sporządzanego przez jednostki określone w art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości kierownik jednostki dołącza sprawozdanie z działalności jednostki, które jest podpisywane wyłącznie przez niego.
Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej, dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki zawartego w tym sprawozdaniu. Informacje zawarte w poszczególnych elementach sprawozdania finansowego, powinny być wykazywane ze szczegółowością co najmniej określoną w załącznikach do ustawy o rachunkowości, można również sporządzić sprawozdanie finansowe z większą szczegółowością, jeżeli wynika to z potrzeb jednostki.
Jednostki, które prowadzą księgi rachunkowe, są zobowiązane zgodnie art. 45 ust. 1 ustawy o rachunkowości do sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień ich zamknięcia (czyli na dzień bilansowy), natomiast sporządzenie sprawozdania finansowego powinno nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego (art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych określa:
• załącznik nr 1 - dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji,
• załącznik nr 2 - dla banków,
• załącznik nr 3 - dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji,
• załącznik nr 4 - dla jednostek mikro,
• załącznik nr 5 - dla jednostek małych,
• załącznik nr 6 - dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy.
Sprawozdanie finansowe prawie wszystkich jednostek składają się z:
• bilansu,
• rachunku zysków i strat,
• informacji dodatkowej, która obejmuje:
- wprowadzenie do sprawozdania finansowego
- dodatkowe informacje i objaśnienia.
Jeżeli jednostka mikro przedstawi informacje uzupełniające do bilansu, to może nie sporządzać informacji dodatkowej.
Sprawozdania finansowe jednostek podlegających corocznemu badaniu przez biegłego rewidenta obejmują dodatkowo:
• zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• rachunek przepływów pieniężnych.
Jednostki małe (oraz mikro) pomimo podlegania badaniu przez biegłego rewidenta, na podstawie art. 48a i art. 48b ustawy o rachunkowości mogą nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych.
Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy lub odrębnych przepisów.
Zgodnie art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości, sprawozdanie z działalności sporządzają:
• spółki kapitałowe (czyli spółki akcyjne oraz spółki z o.o.),
• spółki komandytowo-akcyjne,
• towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,
• towarzystwa reasekuracji wzajemnej,
• spółdzielnie,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• spółki jawne,
• spółki komandytowe, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe,
• spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej,
• specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte,
• fundusze inwestycyjne zamknięte,
• alternatywne spółki inwestycyjne.
Natomiast zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy o rachunkowości sprawozdanie z działalności sporządzają także grupy kapitałowe.
Na podstawie art. 49 ust. 4 i ust. 5 ustawy o rachunkowości sprawozdania z działalności mogą nie sporządzać jednostki spełniające definicję jednostek mikro i jednostek małych, jeśli w informacji dodatkowej (lub w informacji uzupełniającej do bilansu – jednostki mikro nie sporządzające informacji dodatkowej) przedstawią informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji własnych).
Natomiast w przypadku gdy jednostka spełniająca definicję jednostki małej lub jednostki mikro i sporządzi sprawozdanie z działalności, to może w nim nie wykazywać kluczowych niefinansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki oraz informacji dotyczących zagadnień pracowniczych oraz środowiska naturalnego.
Jednostkami zgodnie z ustawą o rachunkowości są:
• spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, inne osoby prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 1.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 3.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 10 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
• osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 - w stosunku, do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4.
Jednostkami zgodnie z ustawą o rachunkowości są:
• spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, inne osoby prawne, jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
• osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 - w stosunku do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5.
Decyzję w sprawie sporządzenia sprawozdania finansowego jednostki mikro lub jednostki małej w sposób uproszczony musi podjąć jej organ zatwierdzający, czyli walne zgromadzenie właścicieli.
Dorota Andrychowska
______________________________________________________________________________
Zapraszamy na szkolenie:
Bilansowe zamknięcie roku - warsztaty praktyczne
Menu
Menu
