Zgodnie z definicją słownikową pod terminem TRANSPORT rozumie się przewóz ludzi i ładunków różnymi środkami lokomocji. Tak więc istotą spedycji jest wykonywanie czynności niezbędnych do przeprowadzenia transportu określonego towaru. Zasadnicze regulacje, które dotyczą umowy spedycji zawarte są w art. 794 – 804 kodeksu cywilnego.
1. Obowiązki spedytora:
Obowiązkiem spedytora jest wysyłanie lub odbiór przesyłek lub wykonywanie innych usług związanych z przewozem towaru (art. 794 ust. 1 kc). W praktyce większość małych firm spedycyjnych, która działa w głównej mierze jako przewoźnicy, prowadzi taką działalność w ograniczonym zakresie. Dla takiej działalności, klasycznymi usługami spedytora są między innymi:
• doradztwo spedycyjne - udzielanie porad w zakresie przygotowania transportu,
• monitorowanie spraw związanych z załadunkiem, przeładunkiem oraz przewozem towarów,
• wybór środka transportu,
• sporządzanie i kompletowanie dokumentów,
• zawieranie z przewoźnikami umów o przewóz,
• ubezpieczanie towaru.
2. Odpowiedzialność spedytora:
Spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników oraz dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu usługi, jeżeli ponosi winę w wyborze (art. 799 kc). Spedytor może także powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej (podwykonawcy) bowiem wynika to z charakteru umowy spedycji. Spedytor, przy wykonywaniu swoich obowiązków, zobowiązany jest do należytej staranności, która wynika z zawodowego charakteru powyższej działalności (art. 355 ust. 2 kc). W praktyce wiąże się to z zleceniem wykonania usługi takim przewoźnikom i dalszym spedytorom, którzy ze względu na ich fachowość zasługują na zaufanie. Brak jest definicji ustawowej rażącego niedbalstwa, przyjmuje się iż jest to np. niezachowanie jakichkolwiek standardów dla danej branży, nieostrożność polegająca na niezachowaniu środków bezpieczeństwa, które by każdy przeciętny człowiek zachował.
Wina w wyborze (art. 429 Kodeks Cywilny) sprowadza się do niestaranności w wyborze podwykonawcy, któremu to spedytor zleca wykonanie przewozu towaru. W celu określenia winy w wyborze kluczowy jest błąd co do wyboru stosownej osoby a także istnienie uprawnienia do samodzielnego działania podwykonawcy, któremu zlecono wykonanie przewozu. Powstanie winy spedytora w wyborze podwykonawcy sprawia, że spedytor jest odpowiedzialny za podwykonawcę. Ponosi w tym przypadku pełną odpowiedzialność za swoje działanie, które wynika z braku sumienności i staranności w wyborze tego podwykonawcy. W tej sytuacji warto jest posiadać odpowiednie ubezpieczenie – OC spedytora. Jeśli spedytor sam wykonuje przewóz, bierze na siebie prawa i obowiązki przewoźnika i ponosi odpowiedzialność jako przewoźnik.
Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za przewoźników oraz następnych spedytorów, którymi posługuje się przy realizacji usługi, jeśli nie ponosi winy w wyborze. Spedytor nie poniesie także odpowiedzialności, jeśli dowiedzie, że dołożył właściwej staranności przy wyborze przewoźników oraz dalszych spedytorów, tj. zlecił realizację usługi takim przewoźnikom oraz następnym spedytorom, którzy z uwagi na ich fachowość zasługują na zaufanie (dają gwarancję wykonania zlecenia). Należyta staranność spedytora jest zachowana, jeśli wykaże on, że powierzył określone usługi przewozowe przewoźnikowi, którego profesjonalizm i jakość świadczonych usług budziły zaufanie.
Spedytor nie ponosi także odpowiedzialności za ubytek nieprzekraczający limitów określonych w stosownych przepisach, określających tzw. „normy ubytków naturalnych”, a w braku takich przepisów – „granic zwyczajowo przyjętych”. Pod pojęciem ubytek naturalny mamy na myśli ubytek związany właściwościami chemicznymi lub fizycznymi przesyłki np. zmiana ciężaru niektórych towarów. Zmiana w przesyłce, która nie przekracza ram normy nie jest uznawana za szkodę w przesyłce.
Należy pamiętać, że w Polsce spedytora może spotkać odpowiedzialność administracyjna. Znowelizowana Ustawa o transporcie drogowym zawiera regulację, zgodnie z którą inspektor transportu drogowego może wszcząć postępowanie administracyjne także wobec podmiotu wykonującego inne czynności związane z przewozem, a w szczególności wobec spedytora (…) miał wpływ lub godził się na powstanie naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego np. w zakresie przekroczenia norm czasu pracy kierowcy.
Zapraszamy Państwa do uczestnictwa w kursie SPEDYTOR - spedycja i transport od podstaw (kod zawodu 333105) organizowanym przez Centrum Szkoleniowe FRR w KATOWICACH oraz WARSZAWIE.
źródła:
1.transtica.pl
2.rp.pl
3.oc.spedytora.info
4.spedycje.pl
5. Wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2004 r. (sygn. akt II CK 389/02, Biuletyn SN 2004/6/8)
Menu
Menu
