Podstawa wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka (art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Dochód ten ustala się następująco:
- dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym jest ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami w rozumieniu ustawy o pdof a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów w rozumieniu tej ustawy,
- dochód ustalony w taki sposób jest pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania tych przychodów poniesionych od początku roku,
- dochód ustalony w taki sposób jest pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach; dochód nie jest pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- przy obliczaniu dochodu stosuje się art. 24 ust. 1-2b ustawy o pdof i nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, pkt 63b, pkt 152-154 ustawy o pdof; natomiast w przypadku osób prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów dochód ustala się z uwzględnieniem art. 44 ust. 2 zdanie drugie ustawy o pdof.
Jeżeli przedsiębiorca nie zalicza składek na ubezpieczenia społeczne do kosztów uzyskania przychodów, ustalając dochód stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej powinien pomniejszyć go o zapłacone składki społeczne. Gdy ustalona zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej podstawa wymiaru składki zdrowotnej w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki zdrowotnej za ten miesiąc stanowi kwota tego wynagrodzenia. (art. 81 ust. 2d ustawy zdrowotnej). Podstawa wymiaru w tej sytuacji nie może być niższa niż 3.010 zł, natomiast składka zdrowotna dla liniowca nie może być niższa niż 270,90 zł. Gdy przedsiębiorca poniesie stratę podatkową, dla celów ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej, należy traktować ta jak brak dochodu (dochód 0 zł).
