Dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalany jest w następujący sposób:
- dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym jest ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów (w rozumieniu ustawy o PDOF),
- dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania tych przychodów poniesionych od początku roku; tak ustalony dochód jest pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające.
Poza tym dochód pomniejsza się o zapłacone i nieodliczone składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w przypadku gdy podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten miesiąc stanowi ta kwota (minimalne wynagrodzenie 2022 r. to 3.010 zł). Rok składkowy dla celów ZUS trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Z odpowiedzi ZUS na wątpliwości w ustalaniu składki zdrowotnej w miesiącach w których wystąpiła strata z działalności gospodarczej wynika, że przez pojęcie "suma dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające" należy rozumieć sumę podstaw wymiaru składki zdrowotnej z miesięcy poprzedzających (z wyjątkiem, gdy dochód był niższy niż 3.010 zł), a nie sumę dochodów w ujęciu podatkowym.
Przykład liczbowy ZUS ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej:
01/2022 r. 0 zł (przychód) 10.000 zł (koszty uzyskania przychodu)
Podstawa wymiaru składki za 02/2022 r. 3.010 zł wg. wyliczenia:
0 zł - 10.000 zł = - 10.000 zł
02/2022 r. 5.000 zł (przychód) 10.000 zł (koszty uzyskania przychodu)
Podstawa wymiaru składki za 03/2022 r. 3.010 zł wg. wyliczenia:
(0 zł + 5.000 zł) - (10.000 zł + 10.000 zł) - 0 zł = - 15.000 zł
03/2022 r. 10.000 zł (przychód) 10.000 zł (koszty uzyskania przychodu)
Podstawa wymiaru składki za 04/2022 r. 3.010 zł wg. wyliczenia:
(0 zł + 5.000 zł + 10.000 zł) - (10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł) - (0 zł + 0 zł) = - 15.000 zł
04/2022 r. 30.000 zł (przychód) 10.000 zł (koszty uzyskania przychodu)
Podstawa wymiaru składki za 05/2022 r. 5.000 zł wg. wyliczenia:
(0 zł + 5.000 zł + 10.000 zł + 30.000 zł) - (10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł) - (0 zł + 0 zł + 0 zł) = 5.000 zł
05/2022 r. 40.000 zł (przychód) 10.000 zł (koszty uzyskania przychodu)
Podstawa wymiaru składki za 06/2022 r. 30.000 zł wg. wyliczenia:
(0 zł + 5.000 zł + 10.000 zł + 30.000 zł + 40.000 zł) - (10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł + 10.000 zł) - (0 zł + 0 zł + 0 zł + 5.000 zł) = 30.000 zł