Po analizie otrzymanych opinii, zgodnie z raportem Departament Efektywności Wydatków Publicznych i Rachunkowości, należy zauważyć, że:
- Zdania na temat kierunków rozwoju zawodu księgowego są podzielone. Nie ma w tej sprawie jednomyślności. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że wprowadzenie zmian jest konieczne. Uwagę zwraca fakt, że w ramach środowiska księgowych i biur rachunkowych nie ma jednolitego stanowiska w kwestii wyboru drogi rozwoju zawodu księgowego
- W przedstawionych opiniach poparcie dla wprowadzenia zmian restrykcyjnych, tj. uregulowania zawodu wraz z określeniem czynności zastrzeżonych, jest mniejsze aniżeli poparcie dla podejścia bardziej liberalnego opartego na profesjonalizacji czy zachowaniu obecnego stanu prawnego przy jednoczesnym wprowadzeniu obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych, ewentualnie przestrzegania zasad etyki zawodowej, posiadania OC czy prowadzenia rejestru biur rachunkowych i objęcie ich nadzorem.
- Wśród uczestników prekonsultacji widać również większe poparcie dla wprowadzenia przepisów odnoszących się do biur rachunkowych (określenia katalogu świadczonych usług czy obowiązków) aniżeli do zawodu księgowego.
- Niezależnie od tego, czy mowa o regulacji czy o profesjonalizacji, jako zalety uczestnicy prekonsultacji wskazywali m.in. podniesienie prestiżu zawodu, zdefiniowanie zawodu księgowego (czynności zastrzeżonych, czynności zawodowych), podniesienie kwalifikacji zawodowych poprzez obowiązek doskonalenia zawodowego, wzrost jakości usług księgowych. Jako wady wskazywano m.in. ograniczenie dostępu do zawodu (może prowadzić do zmniejszenia zainteresowania wykonywaniem zawodu lub problemami kadrowymi – odejście z zawodu), brak pewności czy wprowadzenie ustawowego obowiązku doskonalenia zawodowego przełoży się wprost na wzrost jakości świadczonych usług, brak nadzoru nad księgowymi, którzy nie zechcą się poddać dobrowolnej profesjonalizacji, a także wysokie koszty wprowadzenia zmian.
- Często pojawiającym się argumentem za pozostawieniem obecnego stanu prawnego jest to, że rynek sam zweryfikuje księgowych i biura rachunkowe (np. poprzez wyniki kontroli skarbowych, audytów czy przez przedsiębiorców w procesie weryfikacji w banku, szukających dotacji czy inwestora, jak również poprzez zgłoszenia do obecnie istniejących organizacji zrzeszających środowisko księgowych). Ci, którzy obecnie dbają o jakość świadczonych usług nadal będą to robić, będą się szkolić oraz rzetelnie i uczciwie wykonywać swój zawód, nałożenie obowiązku ustawowego nie wpłynie na jakość ich usług. Innym argumentem jest fakt, że przy obecnym stanie prawnym, brak jest wyraźnie zauważalnego zjawiska odpływu z rynku osób wykonujących zawód księgowego. Podnoszono również, że nie powinno się narzucać wyboru podmiotu świadczącego usługę bowiem może to prowadzić do nierównego traktowania, a w konsekwencji do zbytniej ingerencji i sterowania rynkiem usług. Natomiast wadą pozostawienia obecnego stanu prawnego jest brak nadzoru nad wykonywaniem usług przez niezrzeszonych księgowych.
- Niezależnie od poparcia dla wprowadzenia regulacji lub profesjonalizacji czy pozostawienia obecnego stanu prawnego, uczestnicy prekonsultacji podkreślają istotną rolę aktualizowania wiedzy przez osoby wykonujące zawód.
- Wielokrotnie podkreślano, że zdefiniowanie zawodu księgowego i określenie katalogu/zakresu czynności jest trudne i skomplikowane ze względu na szerokie spektrum wykonywanych zadań przez księgowych. Ewentualne zdefiniowanie zawodu powinno uwzględniać jego multidyscyplinarny charakter, a także wprowadzenie specjalizacji w zależności od zakresu powierzonych obowiązków.
- Podkreślano również potrzebę uwzględnienia historii zawodowej danej osoby oraz już posiadanych certyfikatów w przepisach określających warunki i zasady uzyskiwania nowych uprawnień. Uwagę zwraca również propozycja, by certyfikaty potwierdzające kwalifikacje wydawane były na określony czas, po którym byłaby konieczność ponownego uzyskania uprawnień, tak jak ma to miejsce w przypadku ZSK.
- W kwestii określenia katalogu czynności zastrzeżonych w przypadku regulacji czy czynności zawodowych lub świadczonych przez biura rachunkowe w przypadku profesjonalizacji, katalogi te są bardzo zbieżne – obejmują głównie prowadzenie ksiąg rachunkowych i podpisywanie sprawozdań finansowych, dotyczą również prowadzenia spraw kadrowo-płacowych, prowadzenia książki przychodów i rozchodów.
- Pojawiał się również postulat poszerzenia kompetencji księgowych o świadczenie doradztwa podatkowego w zakresie określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym (udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami), który obecnie jest ustawowo zastrzeżony dla czterech zawodów: doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych oraz biegłych rewidentów.
- Uczestnicy prekonsultacji zauważyli, że na część postulatów czy zidentyfikowanych problemów może odpowiadać ZSK.
"Raport z prekonsultacji - zawód księgowego kierunki rozwoju" można znaleźć na stronie MF.
