Do 31 grudnia 2021 r. przedsiębiorca (również opłacający mały ZUS), po spełnieniu określonych warunków, mógł być zwolniony z obowiązku comiesięcznego przekazywania dokumentów rozliczeniowych do ZUS.
Z takiej możliwości mogła korzystać osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłacała składki społeczne i zdrowotną (lub tylko zdrowotną) wyłącznie za siebie, jeżeli:
- w stosunku do dokumentów przekazanych za siebie za poprzedni miesiąc nie nastąpiły żadne zmiany,
- w ostatnio złożonych dokumentach rozliczeniowych zadeklarowała do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (lub tylko zdrowotne) kwoty w wysokości najniższej obowiązującej ją podstawy wymiaru składek, o których mowa odpowiednio w art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zgodnie z art. 47 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, od 1 stycznia 2022 r. prawo do zwolnienia z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych do organu rentowego przysługuje już tylko:
- duchownym,
- osobom składającym dokumenty za nianie,
- osobom, które podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym na podstawie art. 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Poza tym nowe zasady ustalania przez przedsiębiorców podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wpłynęły na zmiany w drukach rozliczeniowych - ZUS RCA i ZUS DRA. W dokumentach tych przedsiębiorcy od 1 stycznia 2022 r. podają dodatkowe informacje jak: formę opodatkowania w danym miesiącu, przychód lub dochód.
Od 2022 roku uchylony został również imienny raport ZUS RZA. Od dokumentów składanych za styczeń 2022 r. rozliczenie składki zdrowotnej osób, które podlegają wyłącznie temu ubezpieczeniu następuje w imiennym raporcie ZUS RCA. Zmiana dotyczy także korekty imiennych raportów ZUS RZA za okres 1999 r.- 2021 r.
