Dla większości przedsiębiorstw, koniec roku kalendarzowego jest równocześnie końcem roku obrotowego. Na dzień zamknięcia ksiąg - dzień bilansowy jednostki, które prowadzą „pełną rachunkowość” mają obowiązek sporządzić swoje sprawozdanie finansowe. Akcja Bilans 2019, zaczyna się dużo wcześniej, trwa kilka miesięcy i obejmuje wiele czynności.
Celem przeprowadzenia inwentaryzacji aktywów i pasywów jednostki jest:
• ustalenie na dzień bilansowy faktycznego stanu aktywów (majątku),
• ustalenie na dzień bilansowy faktycznego stanu pasywów (źródeł finansowania majątku),
• ocena zgodności stanu faktycznego ze stanem wykazanym w ewidencji księgowej,
• wyjaśnienie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych,
• ustalenie i rozliczenie kompensat niedoborów z nadwyżkami,
• rozliczenie pozostałych niedoborów i nadwyżek w księgach rachunkowych,
• rozliczenie osób odpowiedzialnych materialnie za niedobory w powierzonych składnikach majątku,
• ocena stanu jakościowego składników majątku jednostki,
• ocena przydatności gospodarczej składników majątku przedsiębiorstwa,
• przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarowaniu majątkiem firmy.
Inwentaryzację roczną przeprowadza się trzema metodami:
•
spis z natury - zważenie lub zmierzenie ilości danego składnika aktywów,
•
uzyskanie potwierdzenia salda - wysłanie potwierdzenia pisemnego należności do kontrahenta,
•
weryfikacja - porównanie danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.
Inwentaryzacja drogą spisu z natury powinna się odbyć:
•
na ostatni dzień każdego roku obrotowego (dotyczy):
– aktywów pieniężnych, czyli krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz (z wyjątkiem środków płatniczych zgromadzonych na rachunkach bankowych),
– papierów wartościowych w postaci materialnej,
– produktów w toku produkcji (produkcji niezakończonej),
– materiałów, towarów i produktów gotowych, których wartość odnosi się w koszty bezpośrednio na dzień ich zakupu lub w momencie ich wytworzenia.
•
na ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku (dotyczy):
– znajdujących się na terenie niestrzeżonym lub znajdujących się na terenie strzeżonym, lecz nieobjętych ewidencją ilościowo-wartościową rzeczowych składników aktywów obrotowych,
– znajdujących się na terenie niestrzeżonym środków trwałych (z wyjątkiem środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości),
– znajdujących się na terenie niestrzeżonym maszyn i urządzeń, które wchodzą w skład środków trwałych w budowie,
– składników aktywów, będących własnością innych jednostek, powierzonych do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania (o wynikach takiego spisu należy powiadomić właścicieli tych składników aktywów).
• raz w roku - w dowolnym terminie (dotyczy):
– zapasów towarów i materiałów oraz opakowań, objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki,
– zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną.
• raz w ciągu dwóch lat – w dowolnym terminie (dotyczy):
– znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów.
• raz w ciągu czterech lat - w dowolnym terminie (dotyczy):
– nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie.
Inwentaryzacja w drodze potwierdzenia salda powinna się odbyć:
• na ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku (dotyczy):
– należności, w tym udzielonych pożyczek (z wyjątkiem inwentaryzowanych w drodze weryfikacji),
– powierzonych kontrahentom własnych składniki aktywów.
Inwentaryzacja w drodze weryfikacji powinna się odbyć:
• według stanu na dzień bilansowy (dotyczy):
– innych aktywów i pasywów, których zinwentaryzowanie w drodze spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe.
Są to m.in.: środki trwałe w budowie, z wyjątkiem maszyn i urządzeń, towary w drodze, wartości niematerialne i prawne, inwestycje zaliczone do finansowych aktywów trwałych, rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów, kapitały (fundusze) własne, rezerwy i odpisy aktualizujące, fundusze specjalne, aktywa i pasywa ewidencjonowane pozabilansowo.
______________
Zobacz także inne aktualności z serii "Bilans 2019":
1.
Obowiązek badania sprawozdania finansowego
2. Inwentaryzacja roczna aktywów i pasywów (bieżący artykuł)