Nadgodziny i praca ponadwymiarowa niepełnoetatowca w 2019 roku
12.09.2019
2019-09-12T00:00:00+02:00
2019-09-12T00:00:00+02:00
FRR
https://www.frr.pl/news/841/nadgodziny-i-praca-ponadwymiarowa-niepelnoetatowca
Fundacja Rozwoju Rachunkowości
Dorota Andrychowska
Praca w nadgodzinach może być wykonywana, tylko jeżeli jest związana ze szczególnymi potrzebami po stronie pracodawcy. Maksymalna liczba nadgodzin jest limitowana. Również praca ponadwymiarowa niepełnoetatowca nie może odbywać się bez ograniczeń.
Praca powyżej dobowej lub średniotygodniowej normy czasu pracy oraz powyżej wydłużonego dobowego wymiaru czasu pracy jest pracą w tzw. „nadgodzinach”.
Pracodawca może zarządzić jej wykonywanie w razie:
• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony zdrowia lub życia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• wystąpienia szczególnych potrzeb po stronie pracodawcy.
W drugim z wymienionych przypadków liczba nadgodzin nie może być jednak dowolna, ponieważ pracodawca jest w tym zakresie związany wymogiem przestrzegania rocznego limitu nadgodzin, wynoszącego zgodnie z przepisami 150 nadgodzin w roku (dla kierowców limit ten wynosi 260 nadgodzin w ciągu roku). Kodeks pracy, dopuszcza również określenie tego limitu na innym - wyższym poziomie.
Łączona norma czasu pracy, określona w art. 131 § 1 K.p., stanowi, że tygodniowy czas pracy, łącznie z nadgodzinami, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin na tydzień. Dlatego w przypadku pracownika, którego urlop wypoczynkowy ma wymiar 26 dni - roczna pula nadgodzin wynosi łącznie 376 w ciągu roku. Należy mieć również na uwadze, że pracownic w ciąży oraz pracowników młodocianych dotyczy bezwzględny zakaz pracy w nadgodzinach.
Z kolei zawierając umowę o pracę na niepełny etat, strony muszą obowiązkowo określić liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, przekroczenie której uprawnia pracownika do dodatku do wynagrodzenia jak za nadgodziny. Praca w tym przedziale czasowym nie jest typową pracą w „nadgodzinach”, bowiem taka występuje dopiero po przekroczeniu norm ogólnych, czyli 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Przepisy Kodeksu pracy nie określają, w jaki sposób ustalać ten limit. Niezależnie od przyjętej metody, bezsensowne jest przyjęcie tego limitu na poziomie odpowiadającym normom czasu pracy dla pełnego etatu – ponieważ w tym przypadku prawo do nadgodzin wynika z samego K.p. bez konieczności dalszych ustaleń umownych. Dlatego w praktyce limit godzin dla niepełnoetatowca ustala się poniżej podstawowych norm czasu pracy, oraz powyżej niepełnego wymiaru etatu wynikającego z zawartej umowy o pracę.