E-sprawozdania finansowe dla Stowarzyszeń

1.    Stowarzyszenie zarejestrowane w KRS - w rejestrze przedsiębiorców
Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć swoją działalność po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego. Takie stowarzyszenie zgodnie z Ustawą o rachunkowości zobowiązane jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a co za tym idzie również do sporządzania sprawozdania finansowego. Nowe przepisy ustawy o rachunkowości nakładają na jednostki sporządzające sprawozdania finansowe - w tym na stowarzyszenia, obowiązek ich sporządzenia w postaci elektronicznej oraz obowiązek opatrzenia ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym.

W odniesieniu do sprawozdań finansowych jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (również stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą wpisanego do rejestru przedsiębiorców KRS), przepisy wymagają aby były one sporządzone w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Finansów.

Jednostki te nie mają obowiązku składania sprawozdań finansowych do właściwego urzędu skarbowego, ponieważ KRS przekaże złożone sprawozdanie do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych (czyli KAS).


2.    Stowarzyszenie wpisane do rejestru stowarzyszeń
Stowarzyszenia wpisane do KRS tylko do rejestru stowarzyszeń (nie do rejestru przedsiębiorców), mają obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego w postaci elektronicznej, jednak nie musi ono zostać sporządzone w określonej przez Ministerstwo Finansów strukturze logicznej i formacie.

Sprawozdanie takiego stowarzyszenia powinno więc być sporządzone w postaci elektronicznej według wybranego przez stowarzyszenie formatu i struktury logicznej lub w formie nieustrukturyzowanej - w formie pliku, który można zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego (pliku tekstowego, pliku graficznego lub pliku mieszanego).

Takie sprawozdanie finansowe stowarzyszenia (w postaci elektronicznej nieustrukturyzowanej) powinno zostać złożone do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wypełnienie tego obowiązku może nastąpić zarówno poprzez wysłanie sprawozdania finansowego na elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego, jak również doręczenie do urzędu skarbowego na informatycznym nośniku danych.

3.    Stowarzyszenie zwykłe
Stowarzyszenie zwykłe jest uproszczoną formą stowarzyszenia i jest jednostką nieposiadającą osobowości prawnej. Stowarzyszenie zwykłe może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane.

Z przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wynika, że działalność pożytku publicznego to działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Takimi organizacjami pozarządowymi są niebędące jednostkami sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia. Art. 10a tej ustawy, pozwala żeby takie organizacje prowadziły uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów w przypadku, gdy:
1) działają w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1,
2) nie prowadzą działalności gospodarczej,
3) nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego,
4) osiągają przychody wyłącznie: z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, spadków, dotacji, subwencji oraz przychodów z innych tytułów wymienionych w tym punkcie,
5) w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 100.000 zł.

Decyzję w sprawie prowadzenia takiej uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmuje organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Przepisy ustawy o rachunkowości, co do zasady nakładają na jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, a zatem i na stowarzyszenia zwykłe, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z zasadami określonymi w tej ustawie.

Jeżeli stowarzyszenie zwykłe stosuje regulacje ustawy o rachunkowości to sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej według wybranego przez stowarzyszenie formatu i struktury logicznej lub w formie nieustrukturyzowanej i w takiej postaci składa do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Jeżeli stowarzyszenie zwykłe prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, wówczas nie stosuje ustawy o rachunkowości, co oznacza, że nie prowadzi ksiąg rachunkowych i w konsekwencji nie sporządza sprawozdania finansowego ani w wersji papierowej, ani elektronicznej.

Zobacz także wcześniejsze artykuły z cyklu "e-sprawozdania finansowe":
1. Podstawowe wymogi sporządzania e-sprawozdań finansowych
2. Zasady podpisywania
3. Zasady składania