Sporządzając roczne sprawozdanie finansowe jednostka powinna mieć również na uwadze tzw. „zdarzenia ujawnione po dniu bilansowym” czyli zdarzenia jakie nastąpiły po dniu bilansowym, o których jednostka dowiedziała się jeszcze przed zatwierdzeniem rocznego sprawozdania finansowego.
Do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego zawsze istnieje możliwość dokonania korekt w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym, niemniej księgowy musi stwierdzić czy dane zdarzenie wymaga korekty i czy jest na tyle istotne, że należy zmienić prezentowane dane finansowe.
Zasady ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych jakie nastąpiły po dniu bilansowym i ich prezentacji w sprawozdaniu finansowym określa art. 54 ustawy o rachunkowości oraz KSR nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym, ujęcie i prezentacja".
Według KRS nr 7, zdarzenia które nastąpiły po dniu bilansowym dzielimy na dwie grupy:
• dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy – wymagające korekty,
• wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym – niewymagające korekty.
Przykładowe zdarzenia po dniu bilansowym dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy - to:
• uzyskanie informacji o tym, że na dzień bilansowy wartość składnika aktywów na skutek utraty wartości była niższa od wykazanej w księgach rachunkowych jednostki,
• ustalenie ostatecznej ceny nabycia zakupionych przez jednostkę w roku sprawozdawczym (przed dniem bilansowym) aktywów,
• rozstrzygnięcie sprawy sądowej, które potwierdza lub zmienia wysokość wykazanej na dzień bilansowy rezerwy na zobowiązanie jednostki bądź powoduje powstanie zobowiązania, na które nie utworzono rezerwy,
• przychody ze sprzedanych po dniu bilansowym aktywów, pomniejszone o koszty sprzedaży, są niższe od wartości, w jakiej aktywa te figurują na dzień bilansowy w księgach rachunkowych,
• korekty przychodów ze sprzedaży wykazanych w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, polegające zarówno na zmianach kwot faktur, jak i anulowaniu sprzedaży,
• wykrycie błędów.
Przykładowe zdarzenia po dniu bilansowym wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym - :
• zaciągnięcie znaczących zobowiązań przez jednostkę,
• znaczące zakupy aktywów przez jednostkę,
• znaczące zmiany cen aktywów lub kursów wymiany walut obcych mających związek z działalnością jednostki,
• przeznaczenie do sprzedaży lub znacząca sprzedaż aktywów przez jednostkę,
• spadek wartości rynkowej inwestycji posiadanych przez jednostkę,
• zadeklarowanie dywidend należnych posiadaczom instrumentów kapitałowych jednostki,
• połączenie jednostki z inną jednostką,
• udzielenie przez jednostkę wysokich gwarancji, poręczeń,
• ogłoszenie rozpoczęcia lub rozpoczęcie wdrażania restrukturyzacji jednostki,
• zniszczenie przez pożar, powódź ważnego zakładu jednostki,
• wniesienie sprawy do sądu lub otrzymanie pozwu przez jednostkę w sprawach wynikających ze zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym.
Do zdarzeń następujących po dniu bilansowym nie zalicza się tych informacji, które jednostka faktycznie otrzymała po dniu bilansowym, ale które dotyczą operacji jakie nastąpiły przed tym dniem. Przykładem może być tutaj sytuacja dokonania sprzedaży na przełomie roku, gdy faktura potwierdzająca fakt dokonania tej sprzedaży w roku obrotowym, wystawiona zostanie już w nowym roku obrotowym.
Kwalifikacja skutków zdarzeń po dniu bilansowym do odpowiedniego roku obrotowego.
Zasadą jest, że w księgach rachunkowych danego roku obrotowego należy ująć wszystkie zdarzenia, które tego roku dotyczą. Oznacza to, że do ksiąg 2018 r. trzeba wprowadzić wszystkie operacje gospodarcze odnoszące się do 2018 r., nawet jeśli informacje o nich oraz związane z nimi dokumenty wpłynęły do jednostki dopiero w 2019 r.
Ich ujęcie w księgach rachunkowych zależy od momentu uzyskania informacji o ich wystąpieniu.
Może to nastąpić w dwóch okresach:
• po dniu bilansowym, a przed sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego,
• po sporządzeniu sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem.
Jednostka może również informacje o zdarzeniach jakie nastąpiły po dniu bilansowym, otrzymać po dniu zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. W takim przypadku skutki tych zdarzeń ujmuje się w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym w roku otrzymania tych informacji, tak jak w sytuacji wykrycia błędów popełnionych w poprzednich latach obrotowych.
Zdarzenia dotyczące 2018 r. ujawnione po dniu bilansowym:
1. Przed sporządzeniem sprawozdania finansowego za 2018 r.
Skutki zdarzeń, które zmieniają wiedzę jednostki o stanie istniejącym na dzień bilansowy należy ująć zarówno w księgach rachunkowych jak i sprawozdaniu finansowym za 2018 r.
2. Po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2018 r.
• przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego
Skutki zdarzeń mające istotny wpływ na sprawozdanie za 2018 r., które jednostka rozpozna przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego należy wprowadzić do ksiąg 2018 r. oraz odpowiednio zmienić już sporządzone sprawozdanie finansowe. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, ale mogą być istotne dla użytkowników rocznego sprawozdania finansowego, to odpowiednie wyjaśnienia jednostka powinna ująć w informacji dodatkowej.
• po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego
Skutki zdarzeń mające istotny wpływ na sprawozdanie za 2018 r., które jednostka rozpozna po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego należy ująć w księgach 2019 r. na koncie 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" jako zysk/stratę z lat ubiegłych. Nieistotne skutki zdarzeń wpływają odpowiednio na zysk lub stratę netto 2019 r. ujmuje się w księgach 2019 r. według ogólnych zasad określonych w polityce rachunkowości danej jednostki.
Przykład
1. Jednostka "XYZ" w 2018 r. sprzedała spółce "ABC" wyroby gotowe za kwotę: 24.600 zł, w tym VAT: 4.600 zł. Termin zapłaty należności przypada na dzień 31 stycznia 2019 r.
2. Na dzień bilansowy, czyli 31.12.2018 r. jednostka nie posiadała informacji o trudnościach finansowych spółki „ABC”.
3. Pod koniec lutego 2019 r. jednostka "XYZ" otrzymała informację, że spółka "ABC" została postawiona w stan upadłości. W związku z tym jednostka "XYZ" na 31.12.2018 r. dokonała odpisu aktualizującego w wysokości 100% wartości należności od spółki "ABC".
Jest to zdarzenie ujawnione przed sporządzeniem sprawozdania finansowego wymagające korekty.
PK – utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności w księgach 2018 r.:
WN Pozostałe koszty operacyjne 24.600 zł
MA Odpisy aktualizujące wartość należności 24.600 zł
Przykład
1. Jednostka "XYZ" 31 marca 2019 r. sporządziła sprawozdanie finansowe za 2018 r. Wykazała w nim rezerwę na przewidywane skutki toczącego się postępowania sądowego w wysokości: 30.000 zł.
2. Przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za 2018 r., nastąpiło rozstrzygnięcie sprawy sądowej.
Na podstawie wyroku sądu jednostka zobowiązana została do zapłaty spornej kwoty oraz kosztów postępowania sądowego w wysokości łącznej 45.000 zł.
3. W oparciu o uzyskane informacje jednostka zaksięgowała dodatkową rezerwę w kwocie: 15.000 zł, dokonując odpowiednich zapisów w księgach 2018 r. Jednostka zmieniła sporządzone (niezatwierdzone) sprawozdanie finansowe za 2018 r.
Zdarzenie ujawnione po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem wymagające korekty.
PK – dodatkowa rezerwa na skutki postępowania sądowego, na podstawie otrzymanego wyroku sądu, zapis w księgach 2018 r.:
WN Pozostałe koszty operacyjne 15.000 zł
MA Rezerwy 15.000 zł
Przykład
1. W związku z zawartą ugodą sądową z usługodawcą w 2019 r. (po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2018 r.) jednostka „XYZ” otrzymała od kontrahenta fakturę korygującą dotyczącą 2018 r. (zmniejszającą kwotę do zapłaty oraz koszty działalności operacyjne wpływające na wynik finansowy jednostki za 2018 r.).
2. Z faktury korygującej wynikały następujące dane:
a) zmniejszenie wartości brutto: 123.000 zł,
b ) zmniejszenie VAT naliczonego: 23.000 zł,
c) zmniejszenie wartości netto: 100.000 zł.
3. Według polityki rachunkowości i oceny jednostki kwota wynikająca z otrzymanej faktury korygującej jest dla niej istotna.
Zdarzenie ujawnione po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego wymagające korekty.
FZ - faktura korygująca (zapis w księgach 2018 r.):
WN Rozrachunki z dostawcami 123.000 zł
Ma VAT naliczony 23.000 zł
MA Rozliczenie wyniku z lat ubiegłych (wartość netto) 100.000 zł
Dorota Andrychowska
______________________________________________________________________________
Zobacz także wcześniejsze artykuły z cyklu "Bilans 2018":
1. Informacje ogólne
2. Inwentaryzacja aktywów i pasywów
3. Rozliczenie niedoborów i nadwyżek inwentaryzacyjnych
4. Zdarzenia gospodarcze na przełomie lat - przychody ze sprzedaży
5. Zdarzenia gospodarcze na przełomie lat - koszty
Menu
Menu
