Zatrudnianie obcokrajowców na terytorium Polski jest procesem złożonym oraz zależnym od obywatelstwa osoby zatrudnianej, a także jej sytuacji prawnej. Bardzo często zdarza się, że aby cudzoziemcy mogli wykonywać pracę w Polsce muszą posiadać pozwolenie na pracę. Należy zaznaczyć, że zatrudnienie cudzoziemca z Unii Europejskiej jest dużo łatwiejsze niż osoby spoza UE, ponieważ wiąże się to bezpośrednio z większymi formalnościami. Obywatele Unii Europejskiej nie mają obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce.
Zgodnie z art. 39 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską, przez swobodny
przepływ pracowników rozumie się:
1. Zapewnia się swobodę przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty;
2. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową między pracownikami Państw Członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy;
3. Z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego, swoboda ta obejmuje prawo:
a) ubiegania się o rzeczywiście oferowane miejsca pracy;
b) swobodnego przemieszczania się w tym celu po terytorium Państw Członkowskich;
c) przebywania w jednym z Państw Członkowskich w celu podjęcia tam pracy, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczącymi zatrudniania pracowników tego Państwa;
d) pozostawania na terytorium Państwa Członkowskiego po ustaniu zatrudnienia, na warunkach ustalonych przez Komisję w rozporządzeniach wykonawczych.
Osoby pochodzące spoza Unii Europejskiej, są zobowiązane posiadać aktualną wizę bądź inny dokument, który uprawnia je do przebywania na terytorium RP. Taki potencjalny pracownik może wykonywać jedynie pracę, która jest wskazana w zezwoleniu.
, które mają:
- status uchodźcy;
- posiadają Kartę Polaka;
- są absolwentami polskiej szkoły ponadgimnazjalnej;
- kontynuują stacjonarne studia wyższe;
- zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w związku zawarciem małżeństwa z obywatelem polskim;
- zezwolenie na osiedlenie się;
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Natomiast aby obcokrajowiec, od którego jest wymagane zezwolenie na pracę, mógł podjąć zatrudnienie, pracodawca jest zobowiązany złożyć wniosek o zezwolenie. Należy je dostarczyć do właściwego dla siedziby pracodawcy urzędu wojewódzkiego w terminie do 30 dni przed zaplanowanym zatrudnieniem obcokrajowca. Koszt wydania zezwolenia zależy od długości jego trwania i wynosi od 50 do 100 zł. Takie zezwolenie jest wydawane na czas określony: od 1 roku do 3 lat, przy czym okres ten może zostać wydłużony.
- umowy o pracę,
- umowy cywilnoprawnej tj. umowy zlecenie bądź umowy o dzieło.
Jeżeli chodzi o obowiązek ubezpieczenia społecznego pracownika, to najważniejsze kryterium stanowi miejsce wykonywania pracy oraz rodzaj umowy. Co zaś tyczy się opodatkowania, to najistotniejsze jest miejsce zamieszkania osoby fizycznej, a także miejsce wykonywania pracy oraz źródło uzyskiwania dochodów.
Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy pamiętać, że obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, które na terytorium naszego kraju są: pracownikami lub osobami wykonującymi prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenie albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się zgodnie z kodeksem cywilnym przepisy dotyczące zleceń.
Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że przy umowach zlecenie studenci do 26. roku życia oraz uczniowie są zwolnieni z obowiązku ubezpieczenia. Wszystkie osoby, które wykonują pracę na rzecz polskiego pracodawcy na terytorium Rzeczypospolitej, podlegają pod polskie ubezpieczenia społeczne, bez względu na obywatelstwo czy też adres zamieszkania. W przypadku, gdy polski pracodawca uzna, że z tytułu zawartej umowy o pracę bądź umowy zlecenie obcokrajowiec podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to takiego pracownika należy koniecznie zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Jeśli obcokrajowiec będzie podlegać wszelkim ubezpieczeniom, to wniosek składa się na druku ZUS ZUA. Natomiast jeśli ta osoba będzie podlegać tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, to zgłoszenia jest dokonuje się na druku ZUS ZZA. Okres na zgłoszenie stanowi 7 dni kalendarzowych od daty rozpoczęcia umowy. Składki ubezpieczeniowe za obcokrajowców są rozliczane w imiennych raportach miesięcznych tj. ZUS RSA, RCA, RZA, a także formularza rozliczeniowego DRA.
Należy pamiętać, że za zatrudnienie obcokrajowców występuje obowiązek odprowadzania składek na:
- Fundusz Pracy;
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Reguły stosujące się do cudzoziemców są jednakowe jak w przypadku pracowników z Polski.
Podatek za zatrudnionego obcokrajowca może być rozliczany na zasadach ogólnych, z użyciem podatku zryczałtowanego albo zastosowanie ma umowa o unikaniu podwójnego podatku. Metoda rozliczenia podatku, który wynika z umowy z obcokrajowcem uwarunkowana jest rezydencją podatkową zatrudnionego.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350) zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Oznacza to, iż w przypadku kiedy płatnik nie dysponuje certyfikatem rezydencji podatkowej, zobowiązany jest odprowadzić podatek w wysokości 20% od uzyskanego przychodu, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Adekwatnie do brzmienia art. 41 ust. 4 ustawy od przychodów od osób fizycznych, które są wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy płatnikiem są osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą, osoby prawne, a także ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Obecnie bardzo często pojawiają się problemy w rozliczeniach z cudzoziemcami, które odnoszą się do kwestii rezydencji podatkowej. Dlatego też warto posiadać certyfikat rezydencji podatkowej zatrudnionego cudzoziemcy. Pozwala on na użycie stosownych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W praktyce certyfikat rezydencji oznacza zaświadczenie o miejscu siedziby/zamieszkania podatnika w celach podatkowych, które jest wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika. Podsumowując, głównym celem tego certyfikatu jest potwierdzenie w którym państwie dana osoba podlega opodatkowaniu.
Metoda rozliczenia dochodów, które są osiągane przez cudzoziemców jest zależna od tego, czy taka osoba ma status polskiego rezydenta tzn. czy miejsce jej zamieszkania znajduje się na terytorium RP. Obcokrajowiec posiada status polskiego rezydenta jeśli spełnia jeden z wymienionych poniżej kryteriów:
• przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym;
• posiada na terytorium RP punkt centralny interesów osobistych bądź gospodarczych.
Zatem jeśli obcokrajowiec jest podatnikiem polskiej rezydencji podatkowej znaczy to, że jest obarczony obowiązkiem podatkowym od całości swoich dochodów bez względu na lokalizację źródła przychodów. Natomiast jeśli podatnik ma w naszym kraju status nierezydenta, podlega on obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiąganych w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej :
• pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie: stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
• działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium RP;
• działalności wykonywanej we własnej osobie na terytorium RP, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
• położonej na terytorium RP nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.
a) Opodatkowanie dochodów otrzymanych na podstawie umowy o pracę.
Pracownik, który jest obcokrajowcem i jednocześnie polskim rezydentem na koniec roku uzyskuje od polskiego pracodawcy PIT - 11. W tej deklaracji jako miejsce zamieszkania podatnika podaje się adres na terytorium RP. Deklarację następnie przekazuje się zatrudnionemu, a także naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania pracownika w Polsce.bW przypadku kiedy pracownik jest obcokrajowcem i zarazem nierezydentem polskim, otrzymuje od swojego pracodawcy PIT – 11, a w miejscu zamieszkania wskazywany jest adres zagraniczny. Deklaracja ta jest następnie przekazywana pracownikowi i do urzędu skarbowego właściwego dla nierezydentów.
b) Opodatkowanie zarobków z działalności, która jest wykonywana osobiście.
1. Obcokrajowiec jest polskim rezydentem: zasady opodatkowania są identyczne jak w przypadku polskich obywateli. Na koniec roku zleceniodawca wystawia PIT – 11, miejsce zamieszkania podatnika to adres na terytorium RP. Deklarację otrzymuje pracobiorca i US właściwy według miejsca zamieszkania pracownika w Polsce.
2. Obcokrajowiec posiada certyfikat rezydencji z kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku umowy zlecenie należy pobrać podatek wskazany w takiej umowie
3. Obcokrajowiec posiada certyfikat rezydencji z kraju, z którym Polska nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania -w tej sytuacji podatek od zarobków osiągniętych w Polsce pobierany jest w formie ryczałtu w wymiarze 20% przychodu.
Należy pamiętać, że w każdym z wyżej wymienionych modelów uzyskania przychodów w Polsce, po zakończeniu roku zleceniodawca jest zobowiązany wystawić IFT-1R dla pracownika zagranicznego. Należy także przekazać pracownikowi i naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla nierezydentów taką informację. Na zgłoszenie pisemne zleceniobiorcy, który zgłasza chęć wyjazdu z Polski, zleceniodawca ma obowiązek wystawić IFT-1 w terminie nie dłuższym niż 14 dni.
Podsumowując, pobyt oraz zatrudnienie cudzoziemców na terenie RP obciążone są licznymi wymogami formalnymi. Sytuacji nie ułatwiają również częste zmiany przepisów. Część tych formalności leży w gestii pracodawcy, który zatrudnia obcokrajowca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z procedurami, a także dokumentacją dla zatrudnianych w naszym kraju cudzoziemców zapraszamy na szkolenie ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW - ZEZWOLENIA, PODATKI, UBEZPIECZENIA w KATOWICACH i WARSZAWIE podczas którego w przystępny sposób dowiesz się jakie dokumenty należy przygotować oraz jakie spełnić wymogi, aby zgodnie z prawem przyjąć do pracy osoby spoza terytorium RP.
Dzięki udziałowi w szkoleniu uczestnicy otrzymają kompleksową wiedzę na temat procedur, a także dokumentacji związanej z podatkami i ubezpieczeniem w przypadku przyjęcia do pracy cudzoziemców. Podczas szkolenia będzie okazja do dyskusji, jak również analizy przypadków.
źródła:
1.oide.sejm.gov.pl
2.cudzoziemiec.eu
3.cudzoziemiecwpolsce.pl
4.cudzoziemiecwpolsce.pl
5.serwisy.gazetaprawna.pl
Menu
Menu
