Na skróty
- Kim jest spedytor i spedycja?
- Jakie wykształcenie powinien mieć spedytor?
- Transport międzynarodowy - spedytor międzynarodowy
- Praca spedytora - ile zarabia spedytor transportowy
- Obowiązki spedytora - zakres obowiązków
- Odpowiedzialność spedytora - na czym polega praca spedytora?
- Potrzebujesz spedytora? Kiedy warto zlecić usługę profesjonalnej spedycji?
Zgodnie z definicją słownikową pod terminem TRANSPORT rozumie się przewóz ludzi i ładunków różnymi środkami lokomocji. Tak więc istotą spedycji jest wykonywanie czynności niezbędnych do przeprowadzenia transportu określonego towaru. Zasadnicze regulacje, które dotyczą umowy spedycji zawarte są w art. 794 – 804 kodeksu cywilnego.
Kim jest spedytor i spedycja?
Spedycja to element logistyki i transportu towarów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Spedytor to specjalista, który zajmuje się organizacją transportu. Zadania spedytora to planowanie tras przewozu, wybór odpowiednich środków transportu, przygotowanie dokumentacji oraz koordynacja procesu przewozu ładunków. W praktyce spedytor odpowiada za cały proces transportowy, od momentu przyjęcia zlecenia, aż po dostarczenie towaru do odbiorcy.
Spedytor może pracować na rynku krajowym lub specjalizować się jako spedytor międzynarodowy, obsługując przesyłki w transporcie drogowym, morskim, lotniczym lub kolejowym. Jego rola w całym łańcuchu logistycznym jest kluczowa, bowiem to on zapewnia sprawne i bezpieczne przewozy zgodnie z przepisami prawa.
Jakie wykształcenie powinien mieć spedytor?
Choć formalnie spedytorem można zostać po ukończeniu technikum spedycyjnego, wielu pracodawców oczekuje wykształcenia wyższego z zakresu logistyki, transportu, handlu międzynarodowego lub zarządzania. W zawodzie tym liczy się także:
- znajomość języków obcych,
- umiejętność zarządzania procesem transportowym,
- odporność na stres,
- znajomość przepisów branżowych i prawnych
- dokładność i odpowiedzialność.
Nie bez znaczenia są także kompetencje interpersonalne – rolą spedytora jest bowiem skutecznie komunikować się z klientami, przewoźnikami i urzędnikami.
Transport międzynarodowy - spedytor międzynarodowy
Spedytor międzynarodowy pracuje w branży o zwiększonym stopniu złożoności. Musi znać międzynarodowe przepisy celne, prawo przewozowe oraz międzynarodowe konwencje stosowane w transporcie np. CMR, CIM (kolej) Montrealska przewozy lotnicze oraz mieć świadomość różnic kulturowych i językowych. Transport międzynarodowy wiąże się także z większą odpowiedzialnością – błędne dokumenty lub opóźnienia mogą skutkować wysokimi karami finansowymi dla klienta i firmy.
W codziennej pracy spedytor współpracuje z zagranicznymi partnerami, koordynuje przewóz towarów niebezpiecznych, dba o zgodność z przepisami prawa międzynarodowego oraz reprezentuje zleceniodawcę przed służbami celnymi.
Praca spedytora - ile zarabia spedytor transportowy
Zarobki spedytora międzynarodowego różnią się w zależności od doświadczenia, wielkości firmy oraz rodzaju obsługiwanego transportu. Początkujący asystent spedytora zarabia średnio od 5 150 do 7 010 zł brutto miesięcznie. Osoby w zawodzie spedytor krajowy z większym doświadczeniem, posiadające kontakty i szeroki zakres obowiązków, mogą liczyć na wynagrodzenia rzędu 9 000–12 000 zł brutto.
Na wysokość wynagrodzenia wpływają także: lokalizacja firmy, forma zatrudnienia, zakres działań (czy jest to spedycja krajowa, czy międzynarodowa) oraz liczba obsługiwanych zleceń.
Obowiązki spedytora - zakres obowiązków
Obowiązkiem spedytora jest wysyłanie lub odbiór przesyłek lub wykonywanie innych usług związanych z przewozem towaru (art. 794 ust. 1 kc). W praktyce większość małych firm spedycyjnych, która działa w głównej mierze jako przewoźnicy, prowadzi taką działalność w ograniczonym zakresie. Dla takiej działalności, klasycznymi usługami spedytora są między innymi:
- planowanie i organizowanie przewozów towarów,
- wybór przewoźnika i negocjacje warunków współpracy,
- przygotowanie dokumentacji transportowej,
- koordynacja załadunku, rozładunku i dostawy przesyłki,
- kontrola terminowości i zgodności dostaw,
- monitorowanie całego procesu transportowego,
- rozwiązywanie problemów, takich jak opóźnienia, błędy dokumentacyjne czy awarie pojazdów.
Wszystkie te czynności wpisują się w tzw. usługi spedycyjne, które muszą być wykonywane z najwyższą starannością, ponieważ spedytor ponosi odpowiedzialność za powierzone mienie.
Odpowiedzialność spedytora - na czym polega praca spedytora?
Spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników oraz dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu usługi, jeżeli ponosi winę w wyborze (art. 799 kc). Spedytor może także powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej (podwykonawcy) bowiem wynika to z charakteru umowy spedycji. Spedytor, przy wykonywaniu swoich obowiązków, zobowiązany jest do należytej staranności, która wynika z zawodowego charakteru powyższej działalności (art. 355 ust. 2 kc). W praktyce wiąże się to ze zleceniem wykonania czynności spedycyjnych takim przewoźnikom i dalszym spedytorom, którzy ze względu na ich fachowość zasługują na zaufanie. Brak jest definicji ustawowej rażącego niedbalstwa, przyjmuje się iż jest to np. niezachowanie jakichkolwiek standardów dla danej branży, nieostrożność polegająca na niezachowaniu środków bezpieczeństwa, które by każdy przeciętny człowiek zachował.
Wina w wyborze (art. 429 Kodeks Cywilny) sprowadza się do niestaranności w wyborze podwykonawcy, któremu to spedytor zleca wykonanie przewozu towaru. W celu określenia winy w wyborze kluczowy jest błąd co do wyboru stosownej osoby a także istnienie uprawnienia do samodzielnego działania podwykonawcy, któremu zlecono wykonanie przewozu. Powstanie winy spedytora w wyborze podwykonawcy sprawia, że spedytor jest odpowiedzialny za podwykonawcę. Ponosi w tym przypadku pełną odpowiedzialność za swoje działanie, które wynika z braku sumienności i staranności w wyborze tego podwykonawcy. W tej sytuacji warto jest posiadać odpowiednie ubezpieczenie – OC spedytora. Jeśli spedytor sam wykonuje przewóz, bierze na siebie prawa i obowiązki przewoźnika i ponosi odpowiedzialność jako przewoźnik.
Spedytor ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe z wyboru przewoźnika lub dalszego spedytora, chyba że udowodni, że dołożył należytej staranności przy ich wyborze.
W przypadku dalszego spedytora spedytor ponosi odpowiedzialność za jego działania jak za swoje własne, chyba że zleceniodawca zatwierdził osobę tego spedytora (art. 801 KC).
Spedytor nie odpowiada natomiast, jeśli szkoda wynikła z winy przewoźnika, którego wskazał zleceniodawca (art. 800 KC).
Spedytor odpowiada za dalszego spedytora jak za siebie, chyba że zleceniodawca zatwierdził wybór – to warunek ustawowy (art. 801 KC). Samo dochowanie staranności nie wystarcza do uwolnienia się od odpowiedzialności.
Spedytor nie ponosi także odpowiedzialności za ubytek nieprzekraczający limitów określonych w stosownych przepisach, określających tzw. „normy ubytków naturalnych”, a w braku takich przepisów – „granic zwyczajowo przyjętych”. Pod pojęciem ubytek naturalny mamy na myśli ubytek związany właściwościami chemicznymi lub fizycznymi przesyłki np. zmiana ciężaru niektórych towarów. Zmiana w przesyłce, która nie przekracza ram normy nie jest uznawana za szkodę w przesyłce.
Należy pamiętać, że w Polsce spedytora może spotkać odpowiedzialność administracyjna. Znowelizowana Ustawa o transporcie drogowym zawiera regulację, zgodnie z którą inspektor transportu drogowego może wszcząć postępowanie administracyjne także wobec podmiotu wykonującego inne czynności związane z przewozem, a w szczególności wobec spedytora (…) miał wpływ lub godził się na powstanie naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego np. w zakresie przekroczenia norm czasu pracy kierowcy.
Potrzebujesz spedytora? Kiedy warto zlecić usługę profesjonalnej spedycji?
Kiedy przewozić ze wsparciem spedytora? Z usług spedytora warto skorzystać zawsze wtedy, gdy:
- chcesz przewieźć towar na duże odległości (np. transport międzynarodowy),
- zależy Ci na terminowości i bezpieczeństwie przesyłki,
- nie masz własnych kontaktów z przewoźnikami,
- transport dotyczy towarów niebezpiecznych, szybko psujących się lub o dużych gabarytach,
- nie znasz przepisów celnych lub prawa przewozowego.
Profesjonalny spedytor zajmuje się organizacją całego procesu, zapewniając sprawną i bezpieczną realizację dostaw – od załadunku, przez transport, aż po rozładunek.
Zapraszamy Państwa do uczestnictwa w kursie SPEDYTOR - spedycja i transport od podstaw (kod zawodu 333105) organizowanym przez Centrum Szkoleniowe FRR w KATOWICACH oraz WARSZAWIE.
Źródła:
- transtica.pl
- rp.pl
- oc.spedytora.info
- Wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2004 r. (sygn. akt II CK 389/02, Biuletyn SN 2004/6/8)
