Od 2022 r. w ustawach o podatku dochodowym PIT i CIT wprowadzono zmiany w zakresie amortyzacji nieruchomości mieszkalnych, dlatego od początku 2022 roku amortyzacji podatkowej nie podlegały budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej jednocześnie służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy (art. 22c pkt 2 ustawy o PDOF oraz art. 16c pkt 2a ustawy o PDOP). Całkowity zakaz amortyzacji nieruchomości mieszkalnych wszedł w życie od 1 stycznia 2023 r. ponieważ podatnicy mogli do końca 2022 roku zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od nieruchomości mieszkalnych i praw majątkowych o charakterze mieszkalnym, o ile zostały one nabyte lub wytworzone przed dniem 1 stycznia 2022 r.
O zaliczeniu budynku czy lokalu do właściwej podgrupy i rodzaju wg. KŚT decyduje jego przeznaczenie oraz związana z tym konstrukcja i wyposażenie, a nie sposób użytkowania, który w praktyce bywa czasem niezgodny z przeznaczeniem. O zmianie pierwotnego przeznaczenia na stałe decyduje każdorazowo wykonanie odpowiednich robót budowlano-adaptacyjnych a w przypadku budynków czy lokali o różnym przeznaczeniu, o zaliczeniu obiektu do właściwej podgrupy i rodzaju decyduje główne jego przeznaczenie.
Natomiast budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Natomiast w przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek klasyfikowany jest jako niemieszkalny zgodnie z jego przeznaczeniem. Z kolei samodzielny lokal mieszkalny stanowi wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.
Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe nadal dla celów bilansowych będą ujmowali takie nieruchomości w ewidencji środków trwałych, jednak tak samo jak podatnicy prowadzący PKPiR nie zaliczą już odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości mieszkalnych do kosztów podatkowych. U podatników prowadzących PKPiR wraz z zakończeniem naliczania amortyzacji nie będzie już podstaw do obejmowania nieruchomości mieszkalnych ewidencją podatkową.
