Projekt zakłada, żeby osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, wspólnicy jednoosobowej spółki z o.o., spółek jawnych, komandytowych, partnerskich będą opłacali składkę na ubezpieczenie zdrowotne (w wysokości 9%) od dochodu.
W tym przypadku dochód z działalności gospodarczej miałby być podstawą wymiaru składki zdrowotnej dla osób opłacających:
- podatek dochodowy według skali podatkowej,
- podatek liniowy (19%),
- podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
W trakcie roku składka na ubezpieczenie zdrowotne miałaby być wpłacana od dochodu ustalonego narastająco jako różnica między przychodami a kosztami uzyskania przychodów - w rozumieniu ustawy o PDOF - osiągniętymi od początku roku, po pomniejszeniu o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące. Ponadto dochód byłby pomniejszany o składki na ubezpieczenia społeczne, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei podstawa wymiaru składki zdrowotnej za dany miesiąc nie mogłaby być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego dnia 1 stycznia danego roku a po zakończeniu roku nastąpiłoby roczne rozliczenie składki zdrowotnej. W przypadku, gdy suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku składek byłaby wyższa od rocznej składki zdrowotnej, ustalonej od rocznej podstawy, to ubezpieczonemu przysługiwałby zwrot - na wniosek ubezpieczonego - kwoty stanowiącej taką różnicę.
Natomiast w przypadku przedsiębiorców opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych podstawą wymiaru składki zdrowotnej dla tych osób miałby być miesięczny przychód z działalności gospodarczej - w rozumieniu ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym - pomniejszony o kwotę opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli nie zostałyby one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu. Od tak ustalonej podstawy składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosiłaby 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów. Proponowane zmiany nie dotyczą osób współpracujących z przedsiębiorcami.
Projekt zakłada również likwidację przepisów, które zezwalają na odliczanie od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Obecnie podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (opłaconej/pobranej). Kwota składki na takie ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.
Zmiany w tym zakresie (brak odliczenia składki zdrowotnej) dotknęłyby wszystkich podatników podatku PIT, czyli przedsiębiorców, jak również pracowników. Z uwagi na brak prawa do odliczania od podatku składki zdrowotnej, osoby te płaciłyby wyższy podatek dochodowy.
W projekcie Polskiego Ładu przewidziano również nowe regulacje składkowe dotyczące członków zarządu spółki powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, którzy z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie.
Obecnie wynagrodzenia osób powołanych do pełnienia funkcji aktem powołania (członków zarządu) nie są oskładkowane. Zatem podmioty wypłacające wynagrodzenia tym osobom nie mają obowiązku naliczenia i odprowadzenia jakichkolwiek składek do ZUS.
Projekt ustawy zakłada, że osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, będą podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Oznacza to, że od wynagrodzenia takich osób będzie naliczana i odprowadzana składka zdrowotna w wysokości 9%. Podmiotem zobowiązanym do zgłoszenia takich osób do ubezpieczenia a następnie poboru i odprowadzenia składki będzie podmiot wypłacający wynagrodzenie. Obowiązek ubezpieczeń takich osób ma powstawać z dniem powołania a wygasać z dniem ich odwołania.
